BENG berekening

Wat is een BENG berekening?

Met een BENG berekening wordt de energieprestatie van een woning of een ander gebouw bepaald. De energieprestatie geeft aan hoe energiezuinig een gebouw is. Een gebouw met een goede energieprestatie gebruikt verhoudingsgewijs weinig energie en is in dit opzicht niet erg belastend voor het milieu. BENG is uit de Europese richtlijn EPBD en het Energieakkoord voor duurzame groei instaan. Vanaf 1 januari 2021 is een BENG berekening verplicht om te laten maken bij het aanvragen van een omgevingsvergunning (bouwvergunning). Dit geldt voor vergunningen van nieuwbouw woningen of andere nieuwbouw gebouwen. Voor 1 januari 2021 was ook al een energieprestatieberekening verplicht. Dit was de EPC berekening (NEN 7120). De EPC berekening had één uitkomstwaarde en was niet gekoppeld aan het energielabel. Voor afschaffing van de EPC berekening was de eis voor nieuwbouw woningen 0,4. De BENG berekening vervangt oude bepalingsmethode. Deze nieuwe bepalingsmethode is vastgesteld in NTA 8800 en ISSO 82.1. In tegenstelling tot EPC berekeningen worden BENG berekeningen alleen door gecertificeerde adviseurs gedaan. Dit betekent dat zij hiervoor een opleiding hebben gehad en examen hebben gedaan.

BENG is een afkorting voor “bijna energie neutraal gebouw”. De eisen voor energieprestatie van een woning wordt uitgedrukt met verschillende indicatoren:

• BENG 1.
• BENG 2.
• BENG 3.
• TOjuli.

BENG 1: Dit is een indicator die gaat over de energiebehoefte voor verwarmen en koelen in de energieprestatieberekening. Dit wordt uitgedrukt in kWh/m² gebruiksoppervlak per jaar. Deze indicator wordt beïnvloed door de mate van isolatie van de thermische schil, de kierdichting, de aanwezigheid van koudebruggen, de zontoetreding door het glas en de thermische massa. Installaties hebben geen invloed op BENG 1.

BENG 2: Dit is een indicator die gaat over het primair fossiel energieverbruik in de energieprestatieberekening. Dit wordt uitgedrukt in kWh/m² gebruiksoppervlak per jaar. Het is een optelsom van het primair energieverbruik voor verwarming, koeling, warmtapwaterbereiding en ventilatoren. Systeemverliezen, hulpenergie en rendement beïnvloeden deze indicator.

BENG 3: Dit is een indicator die gaat over het percentage hernieuwbare energie ten opzichte van het totale primaire energieverbruik. Dit wordt uitgedrukt in een percentage.

TOjuli: Dit is een indicator die gaat over het risico op oververhitting. Doordat nieuwbouw woningen energiezuinig worden gebouwd, wordt warmte steeds beter vastgehouden. Hierdoor is de kans op oververhitting toegenomen. De indicator wordt vooral beïnvloed door de koeling, zomernachtventilatie, de thermische massa, zonwering, zonwerend glas en ventilatiesystemen met zomernachtstand.

Voor de aanvraag van omgevingsvergunningen moeten woningen voldoen aan de grensvoorwaarden voor BENG, zoals opgenomen in de bouwregelgeving. Dit geldt voor alle indicatoren. Voor berekeningen voor bestaande woningen zijn geen grensvoorwaarden.

Nieuwbouw

Bij nieuwbouw wordt een detailopname berekening gemaakt. Dit houdt in dat een uitgebreide methode wordt gevolgd waarbij bijvoorbeeld lineaire koudebruggen, zonwering en warmteweerstand van bouwdelen nauwkeurig worden bepaald. Op basis van de tekeningen en de uitgangspunten van de opdrachtgever worden beschikbare gegevens in een BENG berekening vertaald. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in verschillende onderdelen.

Bouwkundige gegevens. De thermische schil wordt bepaald aan de hand van de verschillende vloer- gevel(opening)- en dakopbouw. Ieder verschillend opgebouwd onderdeel in een thermische schil van de woning heeft een eigen warmteweerstand en oriëntatie. De warmteweerstand wordt (indien mogelijk) op een gedetailleerde wijze berekend.

Zonwering. De zonwering van een woning heeft een grote invloed op de BENG berekening. Door het toepassen van zonwering wordt oververhitting beperkt. Er wordt onderscheid in type en kleur zonwering gemaakt. Het gaat om een uitvalscherm, een knikarmscherm, screens of jaloezieën.

Overstekken en belemmeringen. Net als zonwering beperkt dit de zontoetreding in de woning. Een overstek wordt gecreëerd door uitstekende dakgoten en galerijen. Belemmeringen worden gecreëerd door bijgebouwen en aanbouwen.

Luchtdichtheid. Luchtdichtheid wordt na uitvoering van de bouw gemeten met een blowerdoortest. In de berekening maken we de keuze of een blowerdoortest wordt gedaan en wat de te behalen Qv,10-waarde is.

Verwarmingsinstallaties en warm tapwater installaties. Nieuwbouw woningen worden in veel gevallen verwarmd door middel van warmtepompinstallaties of externe warmtelevering (stadsverwarming). In de berekening is het rendement van de installatie grote invloed op de berekening. Daarnaast worden gegevens over de distributie (onder andere leidingisolatie) en afgifte (radiatoren of vloerverwarming) en regeling (type thermostaat).

Ventilatie installaties. Een belangrijke keuze voor een BENG berekening is de keuze voor het ventilatiesysteem. Veelvoorkomende systemen zijn mechanische afvoer (type C) en balansventilatie (type D). Binnen deze systemen zijn veel verschillende varianten. Denk daarbij aan CO₂-meting en zonering. Daarnaast heeft ieder merk en type installatie een eigen rendement en vermogen.

Koelingsinstallaties. De kans is aanwezig dat een koelinstallatie nodig is om oververhitting te voorkomen. Deze installatie wordt vaak gecombineerd met de verwarmingsinstallatie.

PV installaties. In de berekening wordt duidelijk hoeveel zonnepanelen nodig zijn. Het type paneel, het vermogen, oriëntatie, hellingshoek en belemmeringen zijn van invloed in de berekening.

Voorafgaand aan de berekening worden de uitgangspunten met de opdrachtgever doorgenomen. Tijdens het proces waarin de berekeningen worden gemaakt, wordt duidelijk of de eerder gekozen uitgangspunten moeten worden bijgestuurd. Mocht het bijsturen van de uitgangspunten nodig zijn, wordt samen met de opdrachtgever bekeken op welke wijze dit het beste kan. Daarnaast geeft Blauwdruk advies over het kiezen van de juiste uitgangspunten op het gebied van installaties en isolatie.

Naast een BENG berekening voor een omgevingsvergunning, maakt Blauwdruk BENG berekeningen bij oplevering. Deze BENG berekening oplevering is net als de omgevingsvergunning verplicht bij nieuwbouw. Voorafgaand aan deze berekening vindt een inspectie plaats en bepalen we toegepaste installaties en isolatie- en bouwmaterialen ter plaatse. Daarnaast controleren we of de woning conform bouwtekening en BENG berekening voor de omgevingsvergunning is gebouwd. Het is belangrijk dat de opdrachtgever of bouwer een goed opleverdossier opstelt. Met dit dossier wordt aangetoond dat de isolatiematerialen en andere BENG uitgangspunten uit het ontwerp ook daadwerkelijk werden toegepast. Het meeste isolatiemateriaal namelijk bij oplevering van de woning niet meer zichtbaar. Het dossier bestaat uit foto’s van onderdelen die tijdens de oplevering niet zichtbaar meer zijn. Daarnaast tonen foto’s aan dat isolatie netjes aaneengesloten is aangebracht. Op het moment dat er geen foto’s aangeleverd worden, zal een deel van de isolatiewaarde worden verminderd. Daarnaast worden facturen en revisietekeningen van relevante zaken overhandigd.

Bestaande bouw

Ook voor bestaande bouw maakt Blauwdruk berekeningen conform NTA 8800. In tegenstelling tot nieuwbouw, worden geen eisen gesteld aan de BENG indicatoren. Daarnaast gaat het om basisopname berekening. Dit is een vereenvoudigde berekening ten opzichte van een detailopname berekening. Voor de bestaande bouw voert Blauwdruk een inspectie ter plaatse uit. Een inspectie duurt tussen de 30 en 120 minuten per woning. De duur van de inspectie is afhankelijk van de grootte van de woning en van de beschikbaarheid van (goede) tekeningen van de woning. Tijdens de inspectie wordt het volgende bekeken:

• Algemene kenmerken over de woning.
• Oppervlakten van ruimten.
• Oppervlakten van bouwdelen.
• Isolatiewaarden van vloeren, gevels, daken en typen glas.
• Toegepaste verwarmingsinstallaties.
• Toegepaste tapwater installaties.
• Toegepaste ventilatie installaties.
• Toegepaste koelinstallaties.
• Toegepaste zonnepanelen.

Energielabel

Na het opstellen van een BENG berekening meldt Blauwdruk een berekening af. Wij registreren de berekeningen bij RVO. Dit wordt door RVO opgenomen in de RVO database. Op dat moment wordt een energielabel aan de woning gekoppeld en is het energielabel openbaar inzichtelijk. Een energielabel is dan (definitief) geregistreerd. Na het afmelden stuurt Blauwdruk het energielabel naar de opdrachtgever toe. Een energielabel is verplicht bij verkoop, verhuur en oplevering van nieuwbouw of transformatie. Een energielabel is niet verplicht voor monumenten, caravans en woonwagens kleiner dan 50m².

Op een energielabel staat uiteraard het resultaat benoemd. Het gaat om een waarde tussen A++++ (beste energieprestatie) en G (slechtste energieprestatie). Daarnaast worden op het energielabel onder andere de volgende onderdelen benoemd:

• Algemene gegevens over de woning.
• Algemene gegevens over het energielabel en certificering.
• Of de woning verwarmd wordt door middel van aardgas.
• TOjuli.
• Een samenvatting met de prestaties van bouwkundige onderdelen.
• Een samenvatting met de prestaties van installaties.
• Het CO₂ verbruik en het energieverbruik per m² per jaar.